Sjálfbærniþorpið - Hugmyndavinna
Þegar að hugmyndin um sjálfbærniþorpið kom upp í huga mínum þá vann ég eftir þeim frumþættum sem er kveikjan að samtengingu hugmyndarinnar. Tildæmis þegar að hugmyndin var að mótast þá voru ekki allir þætti hennar alveg komnir inn. Þar má nefna að hún byggðist mest á að koma fólki saman í það sem ég kallaði fyrst Svæðisþorp, En það var ætlað til að fá fólk til sölu á ýmsum handverkum og öðrum varningi meðal annars. Síðan þróaðist hugmyndin í það að taka inn alla þá þætti sem nefnd eru í skjalinu.
Að síðustu varð mér alveg ljóst að hugmyndin er ekkert annað en Sjálfbærniþorp, því tækifærin eru á þann veg að koma fólki saman í starfsemi þar sem ýmiss sjálfbærni fer fram og/eða verður til. Þannig má tildæmis nefna að hugmyndin er ekki kláruð sem slík vegna þess að hægt er að bæta ýmsu inn í verkefnið eftir að það fer af stað sem telst til beinnar sjálfbærni náttúrunnar og tengsl mannfólksins við hana. Þannig á hugmyndin alveg óendanlega möguleika á að eflast og stækka. Tildæmis hefur verkefnið þá möguleika að setja í gang ýmiss verkefni er teljast til visvænnar starfsemi, sem og einmitt þau tækifæri að standa vörð um náttúru landsins og víðerni.
Til að þróa hugmyndina þá vann ég eftir þessum frumþættum sem ég kom orðum að i byrjun þessa skjals. En þau eru þessi:
1. Hversvegna - varð hugmyndin til - hver er þörfin?
2. Hvar - er best að setja upp svona starfsemi vegna þarfarinnar?
3. Hvað - nákvæmlega er verið að stefna að og hvað kostar það?
4. Hverjir - ættu að standa að uppbyggingu hugmyndarinnar og gangsetningu verkefnis?
5. Hvernig - færi best á því að byggja upp starfsemina og setja verkefnið í gang?
Hversvegna?
Ef skoðuð eru öll þau atvinnu verkefni sem stjórnmálamenn vilja setja í gang þá er hvergi hægt að sjá þau séu gerð með þeim huga að koma fólki saman þar sem það getur unnið saman bæði í starfi og leik. Hvergi sést sú eiginlega hugsjón að fá fólk til að efla sig með mannviti og mannauðgi þar sem starfsemin snýst um lýðræðislega og sjálfbærnilega samvinnu íbúanna.
Öll atvinnu stefna snýst eingöngu um atvinnuna sjálfa sem slíka og hinir þættinir koma þar lítið eða hvergi inn. Þannig gengur allt út á það að setja í gang atvinnustarfsemi sem byggir á verksmiðjum og orkunýting sem geta verið hættulegar og líka ómannvænar eins og að eyðileggja náttúru Ísland sem er eign okkar allra, svo dæmi sé tekið.
En sú hugsun byggir mikið á þeirri endalausu stefnu og kröfu að allt sem setja eigi í gang byggist á því einu að græða sem mest á því án tillits til afleiðinganna hvort sem er til skamms eða langs tíma.
Þessvegna er þörfin á sameignilegu þorpi þar sem fólk kemur saman til starfs og leiks orðin mjög mikil. Sem og allra þeirra tækifæra til að efla þá starfsemi í enn meiri nýjungar sem slík starfsemi veitir fólki. Sem og að gefa því nýja von um betri framtíð.
Hvar?
Með tilliti til yfirfærðum tengslum út í sveitarfélögin á Vesturlandi og Vestfjörðum er staðsetning til að gangsetja tilraun til slíks sjálfbærniþorps einmitt á miðsvæði sem tengir saman leiðir á milli flestra staða á öllu Vesturlandi og Vestfjörðum. Ef starsemi sem þessi tekst vel til þá er alveg augljóst að það væri möguleiki að setja upp önnur sambærileg þorp á öðrum stöðum á Íslandi.
Sem sagt, ef það er hægt að tengja saman fólk á stóru svæði þá er auðveldara að tengja fólk saman á minna svæði.
Hvað?
Stefnan væri að setja í gang þorp sem tengir saman íbúa á Vesturlandi og Vestfjörðum í störfum og leik. Að setja í gang svokallað Svæðisþorp sem hefði það að takmarki að tengja störf íbúanna við sjálfbærni á sem víðastan hátt. Að stórefla öll möguleg verk sem tengjast sjálfbærni í samtengingu fólksins við landið og náttúruna.
Hverjir?
Hentugast væri að fá fólk sem hefur unnið að stefnumótandi markmiðum með menningu að leiðarljósi sem og fólk sem vinnur að framgöngu sjálfbærni og lýðræði á Íslandi. Þannig í undirbúningi:
1. Starta verkefni með í að sækjast eftir fumkvöðlastyrk þar sem kæmu að þrjár persónur. Hugsanlegt að tengja það frumverkefni með fólk úr lýðræðisfélagi. Það fólk sæktist eftir fumkvöðlastyrk og notaði hann til að undirbúa verkefnið.
2. Þegar að frumkvöðlastyrkur væri fenginn þá gengju þeir sem fá hann í það að verk að leita eftir fjármögnun.
3. Haft yrði samband við Sparisjóð með því að leitast eftir samningi sem gengi út á nýjar fjármögnunarleiðir. Sparisjóður lánar í verkefnið aðeins ef félög og stjórnir þess hefðu áhuga að vera með og notaði til þess sérstakan sparnað sem færi inn í Sparisjóðinn.
4. Haft yrði samband við Þorp og Sveitarstjórnir til að leitast eftir fjármagni, sem og öðrum aðilium sem hefðu áhuga. Leitast eftir sérstökum samningi sem gengi út á það að þeir sem yrðu með gengjust inn á sérstakan sparnaðarreikning og leggðu inn á hann ákveðna upphæð á mánuði. Ef komnir væru tildæmis 10 aðilar þá væri komin töluverð upphæð sem Sparisjóðurinn gæti lánað hlutafélaginu um Sjálfbærniþorpið til að setja verkefnið í gang. Vinna sú gengur meðal annars út á að heimsækja félög, stjórnir og fyrirtæki til að kveikja áhuga á að vera með.
5. Fjármagni þannig safnað í verkefnið og byrjað á byggingu svæðisins af þeim aðilum sem vinna að verkefninu.
Hvernig?
Tildæmis ætti hugsa sér að kaflaskipta verkefninu niður og setja sér takmark og nokkur slík takmörk og stigskipta þeim niður. Eins og tildæmis að auglýsa verkefnið opinberlega þegar að því tímabili væri komið.
Verkefnavinna væri hentug lýðræðishóp, einmitt með gengingu í lýðræðismiðstöðvar sem og alla tengingu í sjálfbærni og vinnu við að efla þau verk.
Að lokum er hér smá lýsing á möguleikum á tekjuinnkomu til Sjálfbærniþorpsins.
Tekjur kæmu inn með:
1. Leiga á Básum (sala á íslenskum marvörum, handverki og íslenskum fataiðnaði, sem og kynningar hverskonar)
2. Hátíðir (skemmtiatriði, leikþættir, tónlist og íþróttir)
3. Sýningar og önnur samkoma (leikþættir og tónlistaratriði)
4. Sala á veitingum
5. Sveitagisting
6. Sjoppa og Bensín sala og fleira
______________________________________________
Þegar að hugmyndin um sjálfbærniþorpið kom upp í huga mínum þá vann ég eftir þeim frumþættum sem er kveikjan að samtengingu hugmyndarinnar. Tildæmis þegar að hugmyndin var að mótast þá voru ekki allir þætti hennar alveg komnir inn. Þar má nefna að hún byggðist mest á að koma fólki saman í það sem ég kallaði fyrst Svæðisþorp, En það var ætlað til að fá fólk til sölu á ýmsum handverkum og öðrum varningi meðal annars. Síðan þróaðist hugmyndin í það að taka inn alla þá þætti sem nefnd eru í skjalinu.
Að síðustu varð mér alveg ljóst að hugmyndin er ekkert annað en Sjálfbærniþorp, því tækifærin eru á þann veg að koma fólki saman í starfsemi þar sem ýmiss sjálfbærni fer fram og/eða verður til. Þannig má tildæmis nefna að hugmyndin er ekki kláruð sem slík vegna þess að hægt er að bæta ýmsu inn í verkefnið eftir að það fer af stað sem telst til beinnar sjálfbærni náttúrunnar og tengsl mannfólksins við hana. Þannig á hugmyndin alveg óendanlega möguleika á að eflast og stækka. Tildæmis hefur verkefnið þá möguleika að setja í gang ýmiss verkefni er teljast til visvænnar starfsemi, sem og einmitt þau tækifæri að standa vörð um náttúru landsins og víðerni.
Til að þróa hugmyndina þá vann ég eftir þessum frumþættum sem ég kom orðum að i byrjun þessa skjals. En þau eru þessi:
1. Hversvegna - varð hugmyndin til - hver er þörfin?
2. Hvar - er best að setja upp svona starfsemi vegna þarfarinnar?
3. Hvað - nákvæmlega er verið að stefna að og hvað kostar það?
4. Hverjir - ættu að standa að uppbyggingu hugmyndarinnar og gangsetningu verkefnis?
5. Hvernig - færi best á því að byggja upp starfsemina og setja verkefnið í gang?
Hversvegna?
Ef skoðuð eru öll þau atvinnu verkefni sem stjórnmálamenn vilja setja í gang þá er hvergi hægt að sjá þau séu gerð með þeim huga að koma fólki saman þar sem það getur unnið saman bæði í starfi og leik. Hvergi sést sú eiginlega hugsjón að fá fólk til að efla sig með mannviti og mannauðgi þar sem starfsemin snýst um lýðræðislega og sjálfbærnilega samvinnu íbúanna.
Öll atvinnu stefna snýst eingöngu um atvinnuna sjálfa sem slíka og hinir þættinir koma þar lítið eða hvergi inn. Þannig gengur allt út á það að setja í gang atvinnustarfsemi sem byggir á verksmiðjum og orkunýting sem geta verið hættulegar og líka ómannvænar eins og að eyðileggja náttúru Ísland sem er eign okkar allra, svo dæmi sé tekið.
En sú hugsun byggir mikið á þeirri endalausu stefnu og kröfu að allt sem setja eigi í gang byggist á því einu að græða sem mest á því án tillits til afleiðinganna hvort sem er til skamms eða langs tíma.
Þessvegna er þörfin á sameignilegu þorpi þar sem fólk kemur saman til starfs og leiks orðin mjög mikil. Sem og allra þeirra tækifæra til að efla þá starfsemi í enn meiri nýjungar sem slík starfsemi veitir fólki. Sem og að gefa því nýja von um betri framtíð.
Hvar?
Með tilliti til yfirfærðum tengslum út í sveitarfélögin á Vesturlandi og Vestfjörðum er staðsetning til að gangsetja tilraun til slíks sjálfbærniþorps einmitt á miðsvæði sem tengir saman leiðir á milli flestra staða á öllu Vesturlandi og Vestfjörðum. Ef starsemi sem þessi tekst vel til þá er alveg augljóst að það væri möguleiki að setja upp önnur sambærileg þorp á öðrum stöðum á Íslandi.
Sem sagt, ef það er hægt að tengja saman fólk á stóru svæði þá er auðveldara að tengja fólk saman á minna svæði.
Hvað?
Stefnan væri að setja í gang þorp sem tengir saman íbúa á Vesturlandi og Vestfjörðum í störfum og leik. Að setja í gang svokallað Svæðisþorp sem hefði það að takmarki að tengja störf íbúanna við sjálfbærni á sem víðastan hátt. Að stórefla öll möguleg verk sem tengjast sjálfbærni í samtengingu fólksins við landið og náttúruna.
Hverjir?
Hentugast væri að fá fólk sem hefur unnið að stefnumótandi markmiðum með menningu að leiðarljósi sem og fólk sem vinnur að framgöngu sjálfbærni og lýðræði á Íslandi. Þannig í undirbúningi:
1. Starta verkefni með í að sækjast eftir fumkvöðlastyrk þar sem kæmu að þrjár persónur. Hugsanlegt að tengja það frumverkefni með fólk úr lýðræðisfélagi. Það fólk sæktist eftir fumkvöðlastyrk og notaði hann til að undirbúa verkefnið.
2. Þegar að frumkvöðlastyrkur væri fenginn þá gengju þeir sem fá hann í það að verk að leita eftir fjármögnun.
3. Haft yrði samband við Sparisjóð með því að leitast eftir samningi sem gengi út á nýjar fjármögnunarleiðir. Sparisjóður lánar í verkefnið aðeins ef félög og stjórnir þess hefðu áhuga að vera með og notaði til þess sérstakan sparnað sem færi inn í Sparisjóðinn.
4. Haft yrði samband við Þorp og Sveitarstjórnir til að leitast eftir fjármagni, sem og öðrum aðilium sem hefðu áhuga. Leitast eftir sérstökum samningi sem gengi út á það að þeir sem yrðu með gengjust inn á sérstakan sparnaðarreikning og leggðu inn á hann ákveðna upphæð á mánuði. Ef komnir væru tildæmis 10 aðilar þá væri komin töluverð upphæð sem Sparisjóðurinn gæti lánað hlutafélaginu um Sjálfbærniþorpið til að setja verkefnið í gang. Vinna sú gengur meðal annars út á að heimsækja félög, stjórnir og fyrirtæki til að kveikja áhuga á að vera með.
5. Fjármagni þannig safnað í verkefnið og byrjað á byggingu svæðisins af þeim aðilum sem vinna að verkefninu.
Hvernig?
Tildæmis ætti hugsa sér að kaflaskipta verkefninu niður og setja sér takmark og nokkur slík takmörk og stigskipta þeim niður. Eins og tildæmis að auglýsa verkefnið opinberlega þegar að því tímabili væri komið.
Verkefnavinna væri hentug lýðræðishóp, einmitt með gengingu í lýðræðismiðstöðvar sem og alla tengingu í sjálfbærni og vinnu við að efla þau verk.
Að lokum er hér smá lýsing á möguleikum á tekjuinnkomu til Sjálfbærniþorpsins.
Tekjur kæmu inn með:
1. Leiga á Básum (sala á íslenskum marvörum, handverki og íslenskum fataiðnaði, sem og kynningar hverskonar)
2. Hátíðir (skemmtiatriði, leikþættir, tónlist og íþróttir)
3. Sýningar og önnur samkoma (leikþættir og tónlistaratriði)
4. Sala á veitingum
5. Sveitagisting
6. Sjoppa og Bensín sala og fleira
______________________________________________